پایگاه تحلیلی الوقت - در آستانه دو ساله شدن جنگ غزه، «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی سرانجام با فشار ترامپ طرحی را برای توقف جنگ در غزه پذیرفته است. طرحی که ترامپ هفته گذشته در کاخ سفید ارائه داد و روز گذشته گروه مقاومت حماس به صورت مشروط آن را پذیرفت، نه تنها خواستار توقف جنگ در غزه، بلکه خواستار مبادله اسرای دو طرف شده است.
این دومین طرح ترامپ برای آتش بس در غزه است و با طرح اولیه تفاوت بسیار معناداری دارد. در حالی که در طرح اول، ترامپ بر کوچ اجباری ساکنان غزه و تملک کامل غزه توسط آمریکا تاکید کرده بود، اما ترامپ در طرح دوم خود عقب نشینی‌های قابل توجهی نشان داده، از جمله پذیرش ماندن و ابقای مردم غزه در این باریکه پس از توقف جنگ، تصریح به امکان بازگشت افراد مهاجرت کرده از غزه و همچنین تاکید بر مشارکت اهالی غزه بر ساختن این باریکه محاصره شده پس از جنگ.
در عین حال در طرح دوم ترامپ، به نکاتی همچون خلع سلاح حماس و اداره غزه توسط یک هیئت منصوب ترامپ تاکید شده و حماس در پاسخ خود خواستار مذاکره درباره این بندها شده و به آنها پاسخ مثبت نداده است. با این حال، ترامپ که این روزها تلاش زیادی دارد تا بتواند نامش در میان برندگان صلح نوبل ثبت شود، عجله زیادی برای توقف جنگ غزه دارد و به همین دلیل مذاکره با حماس را برای توقف جنگ و بندهای طرح دوم پذیرفته است.
نتانیاهو مات پاسخ حماس
بله مشروط حماس به طرح آتش بس غزه باعث شده تا توپ به زمین صهیونیستها بیافتد. در حالی که نتانیاهو هفته گذشته روبروی دوربین‌ها مدعی شده بود که طرح ترامپ باعث انزوای حماس خواهد شد، اکنون پاسخ حساب شده مقاومت فلسطین منجر به آن شده که چشم‌‍ها به حرکت بعدی نتیاهو دوخته شود، چون با پاسخ حماس و پذیرش مبادله اسرای طرفین اکنون فشارها روی نتانیاهو است و همه منتظرند تا ببینند که نخست وزیر رژیم صهیونیستی چگونه در برابر حماس عمل خواهد کرد. این در حالی است که طی یک هفته گذشته نتانیاهو همه تلاش‌ها را کرده بود تا حماس طرح ترامپ را رد کند و زمینه را برای حملات بعدی اسرائیل به باریکه غزه فراهم کند، اما اکنون پاسخ مشروط حماس همه برنامه‌های بعدی نتانیاهو برای فشار به غزه را تحت الشعاع خود قرار داده است.
در واقع پاسخ مشروط حماس به طرح ترامپ باعث شده تا نتانیاهو برای ادامه جنگ در غزه و اشغالگری این باریکه محاصره شده با موانع و چالش‌های جدی روبرو باشد.
فشار دو گانه به نتانیاهو
از سوی دیگر، پاسخ مشروط حماس، نتانیاهو را با یک فشار دوگانه در داخل روبرو کرده است. بسیاری در داخل اسرائیل خواستار پذیرش آتش بس از سوی نتانیاهو هستند. شب گذشته در مرکز تل آویو اعتراض 200 هزار نفری علیه نتانیاهو برگزار شد و معترضان خواستار پذیر توافق آتش بس از سوی نتانیاهو و بازگشت اسرای اسرائیلی از غزه بودند، اما نتانیاهو برای پذیرش آتش بس و توقف جنگ با موانع جدی در داخل کابینه خود روبروست.
وزرای فوق افراطی در کابینه نتانیاهو مانند «ایتمار بن گویر» و «بتسالل اسموتریچ» هر دو نتانیاهو را تهدید کرده‌اند که در صورت پذیرش آتش بس در جنگ و عقب نشینی از غزه، از کابینه نتانیاهو جدا می‌شوند. جدایی این دو وزیر صهیونیستی از کابینه نتانیاهو این کابینه را با خطر فروپاشی داخلی روبرو خواهد کرد و احتمال دارد به عمر سیاسی نتانیاهو پایان دهد. در حال حاضر نتانیاهو دارای پرونده‌های متعدد قضایی در دادگاه است و در صورت سقوط کابینه‌اش، احتمال تشکیل کابینه جدید برای او بسیار دشوار است. نظرسنجی‌ها از جمله نظرسنجی هاآرتص حاکی از آن است که محبوبیت نتانیاهو به کمتر از 50 درصد در سرزمین‌‍های اشغالی رسیده و اگر کابینه او در نتیجه خروج وزرای تندرو متلاشی شود، برای نتانیاهو بسیار دشوار و غیرمحتمل است که باردیگر قادر به تشکیل کابینه باشد.
دور زدن فشارها
افزایش فشارها بر نتانیاهو در داخل برای پذیرش آتش بس و همزمان مخالف تندروهای کابینه او برای پذیرش آتش بس باعث شده تا نتانیاهو توقف جنگ در غزه را به صورت مشروط دنبال کند. رسانه دولتی کان اسرائیل روز شنبه گزارش داد که نتانیاهو قصد دارد حتی پس از توافق تبادل اسرا و خروج مرحله‌ای ارتش تحت طرح دونالد ترامپ، حضور نظامی بلندمدت خود را در سه مکان استراتژیک در داخل و اطراف نوار غزه حفظ کند. این خبرگزاری به نقل از منابع آگاه ناشناس گفت که مقامات اسرائیلی جزئیات این طرح را به واشنگتن منتقل کرده‌اند که شامل حفظ مواضع در یک منطقه حائل در داخل مرز‌های غزه می‌شود اما عمق و اندازه آن مشخص نشده است. کریدور فیلادلفیا در امتداد مرز با مصر و تپه تل المنطار که در شرق محله شجاعیه شهر غزه قرار دارد از جمله مناطقی است که صهیونیستها بدنبال حفظ آنها حتی پس از آتش بس در غزه هستند.
تپه المنطار به ارتفاع ۷۰ متر (۲۳۰ فوت) از سطح دریا ارتفاع دارد و به صهیونیستها امکان کنترل بصری و گشودن آتش گسترده بر بخش‌های بزرگی از شمال غزه از جمله شهر غزه و اردوگاه پناهندگان جبالیا را می‌دهد. این مواضع از نظر اسرائیل برای حفظ برتری میدانی و قابلیت‌های نظارتی «حیاتی» هستند.
همچنین کنترل کریدور فیلادلفیا در مرز با مصر و در جنوب غزه، باعث خواهد شد که صهیونیستها جریان رفت و آمد از مصر به غزه را نیز در کنترل خود داشته باشند. این در حالی است که براساس توافق کمپ دیوید(اولین پیمان سازش میان طرفین جنگ اعراب و اسرائیل که به سازش قاهره و تل آویو انجامید)، کریدور فیلادلفیا در رفح می‌بایست غیرنظامی باقی بماند و استقرار نظامیان صهیونیست در این گذرگاه به معنای نقض پیمان کمپ دیوید خواهد بود.
با این حال به نظر می‌رسد که نتانیاهو حتی پس از آتش بس مصمم به حفظ مواضع مهم خود در نوار غزه است تا هم فشار وزرای تندرو و مخالف جنگ را خنثی کند و هم با پذیرش آتش بس و آزادی اسرا، به فشارهای افکارعمومی در داخل پاسخ دهد. با این حال با توجه به مواضع مقاومت فلسطین درباره لزوم خروج کامل نظامیان صهیونیست از غزه پس از آتش بس، به نظر می‌رسد که شرط‌های نتانیاهو برای حفظ سه موضع مهم در نوارغزه تلاشی برای به شکست رساندن طرح آتش بس در غزه است و پذیرش این شروط از طرف گروه‌های فلسطینی غیرمحتمل به نظر می‌رسد.
